Nếu như những năm trước, vào thời điểm cuối vụ thu hoạch, giá vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) thường tăng cao, nhưng năm nay, giá không tăng so với giữa vụ, quả vải loại đẹp nhất vẫn chỉ từ 20 - 30 nghìn đồng/kg.

Đối với người dân trồng vải Lục Ngạn thì vụ thu hoạch vải thiều năm 2012 này là vụ tiêu thụ thuận lợi và được giá cao nhất trong vòng hơn 20 năm trở lại đây. Giá vải luôn duy trì ở mức cao ổn định: Vải thiều loại 1 từ 25 – 30 nghìn đồng/kg; loại 2 từ 16 - 24 nghìn đồng/kg và quả loại 3, giá từ 10 – 15 nghìn đồng/kg. Tính đến nay, nhân dân địa phương đã thu hoạch được trên 80% trong tổng sản lượng khoảng 80 nghìn tấn vải thiều tươi. Số lượng vải thiều chín muộn còn lại tập trung chủ yếu ở các xã Hồng Giang, Thanh Hải, Giáp Sơn, Biên Sơn, Tân Sơn và Quý Sơn. Nếu như những năm trước, bước vào thời điểm cuối vụ thu hoạch, giá vải thiều Lục Ngạn thường tăng so với thời điểm giữa vụ khoảng 5 – 10 nghìn đồng/kg, nhưng năm nay giá chưa tăng. Nguyên nhân do thời điểm này, nhiều tư thương thu mua vải thiều ở Lục Ngạn đã chốt lời không buôn bán vải thiều nữa nên số điểm cân vải giảm nhiều so với thời điểm giữa vụ. Song nguyên nhân cơ bản vẫn là do giá vải ở địa phương năm nay luôn duy trì ở mức cao nên khó có thể tăng cao hơn được nữa. Tuy giá cuối vụ không tăng, nhưng người dân trồng vải rất phấn khởi.

Điểm thu mua vải thiều chín muộn của thương nhân Trung Quốc luôn hút được sản phẩm loại 1 bởi giá thu mua cao
Anh Hoàng Văn Huấn ở thôn Quán Cà, xã Biên Sơn vừa bán xong sọt vải đầy ắp cho điểm thu mua của thương nhân Trung Quốc ở ngay tại trung tâm xã với giá 25 nghìn đồng/kg, được tổng cộng 4 triệu đồng chia sẻ: "Gia đình tôi năm nay ước được 6 tấn vải thiều, thời điểm này đã bán được hơn 2 tấn với giá từ 25 – 28 nghìn đồng/kg. Chưa năm nào bán vải, tôi lại được cầm tiền nhiều như năm nay". Còn anh Hoàng Văn Nguyên, ở thôn Hả, xã vùng cao Tân Sơn thì nở nụ cười tâm sự: "Năm nay vải thiều nhà tôi bị mất mùa, chỉ được khoảng 10 tấn quả (năm 2011 được 30 tấn vải), đến nay, gia đình tôi đã thu hoạch và bán được 6 tấn với giá từ 27 – 30 nghìn đồng/kg. Tuy mất mùa nhưng bù lại vải thiều được giá cao nên làm vừa nhàn lại được tiền nhiều hơn, ai cũng vui. Vụ này, cả làng tôi có đến hơn 40 hộ được thu hoạch từ 10 tấn vải thiều trở lên và tất cả đều bán được giá cao như vậy".
Chị Quỳnh Chi, ở Lục Ngạn đang phối hợp với anh Quế Lâm là thương nhân Trung Quốc, mở điểm thu mua vải thiều chín muộn tại trung tâm xã Biên Sơn cho biết: Trung bình mỗi ngày, chị thu mua cho thương nhân Trung Quốc khoảng 13 tấn vải thiều tươi, đủ cho 1 xe ô tô đông lạnh chở thẳng sang Trung Quốc tiêu thụ. Vải thiều đẹp loại 1 được thương nhân Trung Quốc mua từ 25 – 30 nghìn đồng/kg. Làm ăn với thương nhân Trung Quốc chị thấy bình thường, họ xuất tiền ra cân vải thì mình làm thuê cho họ. Cung cách thu mua vải thiều họ luôn cạnh tranh lành mạnh với thương nhân của Việt Nam.

Có thể nói, một yếu tố mà vải thiều Lục Ngạn năm nay bán được giá cao là do trình độ thâm canh của người dân nâng lên, diện tích vải thiều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP không ngừng được mở rộng. Theo đó chất lượng quả vải đã được nâng lên: Quả to, chín đỏ, hạt nhỏ, cùi dầy ăn thơm và ngọt lịm nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Mặt khác, sản lượng vải thiều năm nay giảm đến 50 nghìn tấn so với năm trước và thêm vào đó là công tác xúc tiến thương mại, tạo điều kiện cho thương nhân trong và ngoài nước về Lục Ngạn thu mua vải tốt hơn mọi năm.
Vì thế, số lượng tư thương về địa phương thu mua vải có lúc lên đến cả nghìn người. Trong đó riêng thương nhân Trung Quốc thường xuyên có mặt từ 70 đến gần 200 người tại Lục Ngạn để thu mua vải thiều mang về nước tiêu thụ. Số thương nhân Trung Quốc này (với ưu thế mua tận gốc, bán tận ngọn) luôn đẩy giá thu mua vải thiều chất lượng cao loại 1 lên cao kịch khung giá để hút hàng, khiến cho thương nhân Việt Nam không dám mua theo và phải tìm đến vải thiều chất lượng loại 2 hoặc loại 3. Và, theo Đội an ninh – Công an huyện Lục Ngạn, suốt vụ vải vừa qua trên địa bàn huyện, chưa hề có tình trạng thương nhân Trung Quốc gian lận thương mại khi thu mua vải thiều của người dân. Vì thế, đây là vụ vải đây suôn sẻ.